De vrijheid van discipline

Ik heb mezelf nooit als erg gedisciplineerd persoon gezien. Ik ben vrij goed in ‘geen zin hebben’. Toch, als ik beschouw wat ik in mijn leven tot nu toe bereikt en gepresteerd heb, dan kijk ik toch wel met trots en voldoening terug op een flink aantal zaken. Enige dosis zelfdiscipline zal ik dus wel hebben, anders was ik hier niet gekomen (en was ik waarschijnlijk ook niet zo’n verdraaide perfectionist). Maar wat is dat dan precies, discipline? Hoe belangrijk is het helemaal? En hoe vergroot je het?

De eerste van de Vier Nobele Waarheden van Boeddha luidde:

Leven is lijden

In zijn bestseller The Road Less Travelled grijpt M. Scott Peck deze oeroude waarheid aan om het begrip discipline uit te leggen. Eerst zet hij Boeddha’s wijsheid om in zijn eigen woorden.

Life is difficult.

[…]

Life is a series of problems.

Dan introduceert hij zijn definitie van discipline.

Discipline is the basic set of tools we require to solve life’s problems. Without discipline we can solve nothing. With only some discipline we can solve only some problems. With total discipline we can solve all problems.

Helaas is totale discipline lastig op te brengen.

What makes life difficult is that the process of confronting and solving problems is a painful one. Problems, depending on their nature, evoke in us frustration or grief or sadness or loneliness or guilt or regret or anger or fear or anxiety or anguish or despair.

Dit maakt dat we problemen doorgaans liever uit de weg gaan. Zeker als we nog niet zo goed zijn in omgaan met onze emoties. Maar problemen hebben ook een positieve kant.

Yet it is in this whole process of meeting and solving problems that life has its meaning. Problems are the cutting edge between success and failure. Problems call forth our courage and our wisdom; indeed, they create our courage and our wisdom. It is only because of problems that we grow mentally and spiritually. When we desire to encourage the growth of the human spirit, we challenge and encourage the human capacity to solve problems, just as in school we deliberately set problems for our children to solve. It is through the pain of confronting and resolving problems that we learn. As Benjamin Franklin said, ‘Those things that hurt, instruct.’ It is for this reason that wise people learn not to dread but actually to welcome problems and actually to welcome the pain of problems.

Ai, ik lees het, ik snap het, ik geloof het, maar ik doe het niet. Ik denk aan gisteravond en hoe ik drie afleveringen Homeland heb zitten kijken omdat ik op zag tegen achter mijn laptop kruipen en mijn administratie doen of deze blog schrijven. Zo wijs ben ik dus niet. Maar M. Scott Peck helpt me om me om met iets meer mildheid naar mezelf te kijken.

Most of us are not so wise. Fearing the pain involved, almost all of us, to a greater or lesser degree, attempt to avoid problems. We procrastinate, hoping that they will go away. We ignore them, forget them, pretend they don’t exist. We even take drugs to assist us in ignoring them, so that by deadening ourselves to the pain we can forget the problems that cause the pain. We attempt to skirt around problems rather than meet them head on. We attempt to get out of them rather than suffer through them.

De cirkel is rond. Leven is lijden, maar vaak besluiten we het lijden uit de weg te gaan. Omdat we de pijn van het lijden vrezen, kijken we liever de andere kant op in de hoop dat als we ons later weer omdraaien het probleem verdwenen zal zijn. Of misschien niet eens met die hoop, maar gewoon als struisvogelpolitiek. Als ik het niet zie, dan is het er niet.

Ik denk terug aan de typecursus die ik als kind volgde. Op de typemachine van mijn moeder maakte ik elke week mijn lessen blind typen. Het ging hartstikke goed en ik kwam gestaag richting het einde van de cursus. Ineens doemde de eindtoets op die ik zou moeten maken. Daar zou ik maar een bepaald aantal fouten mogen maken en een x aantal minuten de tijd hebben. Het vooruitzicht gaf angst voor de mogelijke pijn van het niet halen. De een na laatste les voor de toets stopte ik ermee en liet mijn moeder weten de cursus niet af te maken. Ze snapte er niks van, het ging toch zo goed? En ik was zó dichtbij het einde. Ik stopte niet omdat ik te beroerd was om nog twee lesjes te doen, maar simpelweg omdat ik niet bereid was om door de ongemakkelijke gevoelens van onzekerheid, spanning en stress voor de eindtoets heen te gaan. Ik had de discipline niet om head on de toets en de bijbehorende pijn onder ogen te zien en aan te gaan. In de woorden van M. Scott Peck was ik niet bereid om door het probleem heen te lijden.

Nog altijd kan ik uitstekend blind typen, op getallen na. De een na laatste les zou ik namelijk leren de getallen blind te vinden en tot op de dag van vandaag zoek ik op het toetsenbord als ik een 1, een 6 of &-teken wil typen. De tijd en moeite die ik door de jaren heen kwijt ben geweest aan het typen van getallen weegt waarschijnlijk in geen enkele mate op tegen het lijden dat ik door zou zijn gegaan met het maken van de laatste twee lessen en de eindtoets.

Discipline is ‘the basic set of tools we require to solve life’s problems’ en dus een belangrijk onderdeel van het leven om aandacht aan te besteden. Maar wordt het leven niet heel serieus en saai als we allemaal extreem gedisciplineerd worden? Worden we dan niet helemaal gek omdat we de hele tijd iets van onszelf ´moeten´? Dat hoeft niet. Enerzijds komt dat omdat ook discipline gedisciplineerd dient te worden. Soms is naast discipline namelijk ook spontaniteit nodig om wel flexibel te blijven als mens. Anderzijds geeft discipline juist ook vrijheid. Stephen R. Covey beschrijft dit heel mooi in The 8th Habit. Zijn kijk op discipline was echt een paradigm shift voor me.

Most people equate discipline with an absence of freedom. “Shoulds kill spontaneity.” “There is no freedom in ‘have to.'” “I want to do what I want to do. That’s freedom, not duty.”

In fact, the opposite is true. Only the disciplined are truly free. The undisciplined are slaves to moods, appetites and passions.

Can you play the piano? I can’t. I don’t have the freedom to play the piano. I never disciplined myself. I preferred playing with my friends to practicing, as my parents and piano teacher wanted me to do.

Ook dit is een akelig accurate waarneming voor mij. Na anderhalf jaar was ik als tiener van keyboardles af omdat ik nooit huiswerk deed. Mijn vingers vrijwillig op toetsen zetten was blijkbaar iets dat ik vroeger moeilijk vond. Maar ik geloof sterk in het feit dat je niet hoeft te zijn wie je was. Ik geloof dat de mens kan veranderen. Ook al ben ik van nature niet super gedisciplineerd, ik geloof erin dat ik mezelf dat aan kan leren. De gedachtegang dat discipline gelijk staat aan vrijheid helpt mij dan ook dagelijks om wel te gaan zitten mediteren als ik geen zin heb, om toch mijn oefeningen te doen voor het slapen gaan als ik eigenlijk al erg moe ben en om mezelf achter mijn laptop te zetten om te bloggen als ik nog niet eens weet waarover ik ga schrijven. Het lukt echt (nog) niet altijd, maar steeds vaker. Om met Stephen R. Covey te eindigen:

There are always reasons, never an excuse.

Wil jij deze winter gedisciplineerd aan de slag om meer vanuit je passies en talenten te leven? Kom naar de Quarterlife Experience en neem de eerste stap in het doorbreken van de belangrijkste uitdaging van dit moment om meer op je eigen pad terecht te komen.

Waar zou jij graag meer discipline voor opbrengen?

Het is ongekend hoeveel meer exposure ik krijg door één enkele Facebook share, like of comment. Heb je iets aan deze blog, doe dan graag wat voor me terug door te liken of sharen op de sociale media en laat anderen direct ook profiteren van de inzichten die voor jou waardevol zijn. Dank!