Help! Ik ben zelfverbeteringsverslaafd – Deel 1: de feiten

Ok, ik geef het toe. Ik ben verslaafd. Denk ik. Iets teveel mensen hebben me er de laatste tijd op gewezen, dus ik probeer het maar onder ogen te zien: het moet altijd maar weer beter, sneller, gezonder, effectiever en zinvoller van mezelf. Nooit is het genoeg. En het ergste? Ik ben er best nog wel trots op ook. Ik wist al dat ik een perfectionist ben die lange tijd dacht dat dit een mooie eigenschap was (terwijl perfectionisme voor pussies is), maar ik kom er nu dus ook achter dat ik een zelfverbeteraar ben die nooit tevreden met zichzelf zal zijn. Slik. Het onderkennen is stap één. Nu stap twee, de harde feiten onder ogen zien: wat verbeter ik eigenlijk dagelijks aan mezelf? Stap drie is dit interpreteren: wat betekent dit? Tot slot trek ik nog een conclusie voor mezelf: heb ik een probleem? Het antwoord zal je niet verrassen :-$

De feiten

Ik werd het hardst met mijn neus op de feiten gedrukt toen ik een oefening deed uit het boek Soul Without Shame van Byron Brown. Hij vroeg me een lijst op te stellen van alle manieren waarop ik bezig was met zelfverbetering, zoals diëten, sport- of bewegingsprogramma’s, lezen, leren, studies, workshops en ook spirituele ontwikkeling zoals yoga of meditatie. Hieronder vind je mijn lijst, aangepast naar mijn huidige situatie. Terwijl ik het opstelde voelde ik er een rare en vage mengeling van schaamte, trots, tevredenheid en zelfafwijzing bij. Toch laat ik alles eerlijk staan, het is nou eenmaal zoals het is. Daarnaast is het een momentopname, over een tijdje kan het weer helemaal anders zijn.

• Veganistisch eten, zonder inname van alcohol, toegevoegde suiker en cafeïne en eet het liefst zoveel mogelijk lokaal verbouwd eten als het even kan om ethischer, gezonder, energieker en duurzamer te zijn en er beter uit te zien
• Veel water en thee drinken om goed te hydrateren
• Ongeveer eens in de twee of drie weken vast ik een dag (25% van normale kilocalorieën) en ik wil dit eigenlijk elke week doen
• Koud (af)douchen bij vrijwel elke douchebeurt
• Dagelijks mediteren, momenteel 2 uur per dag (I know…)
• Net terug van een 10-daags meditatieretreat waar ik vrijwilligerswerk heb gedaan
• Twee tot drie keer per week sporten
• Elke dag een set van fysieke oefeningen voor kracht en flexibiliteit
• Een keer in de twee weken zangles
• Geregeld boeken lezen (en sommige bespreken met een boekclub)
• Oefeningen maken uit self-help boeken
• Blogs lezen en vlogs kijken om te leren en blijven groeien
• Geregeld opleidingen volgen of me laten coachen
• Mindfull proberen te eten, tandenpoetsen, lopen en fietsen (laatste tijd erg weinig)
• Geregeld naar de sauna gaan
• Geen nieuws kijken
• Geen televisie kijken (wel soms Netflix…)
• Leerzame documentaires of films kijken (filmtip 1 en filmtip 2)
• Amper Facebook gebruiken (alleen zakelijk)
• Mijn tijd effectiever indelen door te werken met een ingenieus to-do-lijstjes-systeem op basis van David Allen’s Getting Things Done
• Wekelijks op zondagavond mijn levensdoelen doornemen en bijsturen
• Zo nu en dan mijn doelen visualiseren
• Trucjes en gewoonten inslijten om mijn relatie met geld te verbeteren
• Angsten overwinnen door geregeld buiten mijn comfortzone te gaan
• Het vieren van fouten die ik maak
• Mijn bed elke ochtend opmaken om de dag ‘succesvol’ te beginnen
• Afspraken die ik met mezelf heb gemaakt nakomen (zoals veel dingen hierboven) om mijn discipline en zelfvertrouwen te trainen

Ok… ik weet dus echt niet meer of ik hier nou trots, beschaamd, verbaasd of tevreden over ben. Wat zegt deze lijst me?

De interpretatie

Byron Brown vraagt vervolgens in diezelfde oefening hoeveel van de activiteiten op je lijst gebaseerd zijn op een poging om jezelf te verbeteren. Ik constateerde dat ze dit niet allemaal zijn, want dingen als voetballen, boeken lezen, de sauna bezoeken en zangles volgen doe ik ook echt omdat ik het heel leuk vind. Toch is over het geheel gezien zo’n 75 % van alles in de lijst vooral zelfverbeteringsgericht.

De laatste en zeer confronterende vraag die Brown stelde was: “Welke standaarden gebruik je om te bepalen of je beter wordt?”

Ik was heel eerlijk naar mezelf ontdekte een paar akelig oppervlakkige en beschamende standaarden waar ik mijn leven blijkbaar aan afmeet:

• Hoe ik eruit zie in de spiegel
• Mijn inkomen
• Hoeveel ik weeg
• Het wel of niet krijgen van bevestiging van anderen

Ook ontdekte ik twee standaarden die op het oog onschuldig zijn, maar ook een risico in zich dragen

• Hoe zeer ik lijk op voorbeeldfiguren. In mijn geval zijn dat bijvoorbeeld Stephen R. Covey, Tony Robbins, Marshall Rosenberg, Byron Katie en als ik heel eerlijk ben waarschijnlijk ook de Boeddha 🙂 Het is prachtig om naar voorbeelden op te leven, maar er zit het risico in dat ik alleen maar mensen na ga doen, me voortdurend vergelijk met anderen en mijn eigen unieke stem vergeet te vinden in het leven.
• Hoe prettig ik me voel. Het is prima om geluk na te streven, maar zodra ik dat verwar met me altijd maar 100% prettig moeten voelen, dan kan ik uit het oog verliezen dat geluk niet gelijkstaat aan blijdschap. Je kunt ook gelukkig zijn door verdriet, boosheid en angst er te laten zijn, zonder jezelf erin te verliezen en zonder je ertegen te verzetten.

Tot slot vond ik twee standaarden waar ik wel relatief blij mee ben

• Hoe zeer ik in lijn leef met mijn Mission Statement en leefregels
• Hoe gelijkmoedig ik blijf. Dit is dus zowel onder fijne als onder vervelende omstandigheden.

De eerlijkheid dient te bekennen dat ik me in mijn dagelijkse handelen waarschijnlijk meer laat leiden vanuit mijn meest oppervlakkige standaarden, helemaal als ik niet heel bewust handel en heel bewust keuzes maak.

De conclusie

De grote vraag is natuurlijk, om met Alan Watts te spreken, ‘How serious is it?’ Met andere woorden: heb ik een probleem?

Mijn antwoord is: ja, want ‘beter’ is iets dat altijd ergens anders is dan in het hier en nu. Ik zal nooit ‘beter’ zijn want zodra ik mijn laatst bedachte niveau op mijn eigen meetlat gehaald heb, dan bedenk ik wel weer een nieuwe ‘beter’. Zo leef ik altijd in de toekomst, blijf ik een leven lang streven en zal ik nooit goed genoeg zijn voor mezelf. Again: slik…

Toch ben ik er best wel rustig onder. Dat komt denk ik omdat ik een aantal ideeën heb over hoe ik voor mezelf hiermee om wil gaan. Die lees je in het volgende deel van deze blog: Help! Ik ben zelfverbeteringsverslaafd – Deel 2: drie tips aan mezelf

Graag hoor ik van je in de comments:

Wat doe jij allemaal om jezelf te verbeteren? Hoe ziet jouw lijstje eruit?

Het is ongekend hoeveel meer exposure ik krijg door één enkele Facebook share, like of comment. Heb je iets aan deze blog, doe dan graag wat voor me terug door te liken of sharen op de sociale media en laat anderen direct ook profiteren van de inzichten die voor jou waardevol zijn. Dank!