Het enige (en zeer povere) financiële advies dat ik voor mijn dertigste kreeg

Ik weet het nog goed. Ik was 19 jaar en was net begonnen met studeren, wat zoveel inhield als dat ik soms een keer college meepikte maar vooral druk was met feestjes vieren en veel sporten. Op het voetbalveld gebeurde het. Ik kreeg mijn eerste en enige financiële advies dat ik ooit zou krijgen voordat ik mezelf rond mijn dertigste meer ging verdiepen in geld en persoonlijke financiën. Het was de iets oudere medestudent en aanvoerder van mijn voetbalteam die me schetste hoe mijn leven er later uit zou zien en wat dat betekende voor nu. Dit is wat hij zei:

“Kijk, weet je hoe het zit Mark? Op dit moment heb je als student lekker veel tijd maar weinig geld. Later, als je een baan hebt, dan verdien je bakken met geld maar dan heb je geen tijd om het uit te geven.”

Omdat ik op dit punt in zijn verhaal eigenlijk geen idee had hoe het leven er na het afstuderen uit zou zien – ik moest het studentenleven immers nog doorgronden – nam ik wat hij zei maar voor waar aan. Wat moest ik ook? Hij was nota bene 22 jaar! Hoe oud en wijs wil je het hebben? Hij ging verder:

“Dus als je slim bent, dan leen je nu maximaal bij bij de IBG [wat nu de DUO is], dan kun je doen wat je wilt – lekker zuipen, op reis, you name it – en dat betaal je later met het kleinste gemak terug. Zie het als een lening aan jezelf waar je een heel lage rente voor betaalt. Dat gun je jezelf toch? Je zou gek zijn als je het niet doet.”

Dit was het beste advies dat ik ooit had kunnen krijgen. Althans, dat vond ik toen… Ik kon mijn geluk niet op toen ik de stufi-kraan eenmaal volledig open had gedraaid. Ik hoefde geen dom baantje te nemen om rond te komen en ik kon in plaats daarvan mijn tijd steken in sport, feestjes en commissiewerk. En ik kon lekker op reis! Boedapest, China, India, Jordanië, Cuba, Kroatië, Venetië en daarnaast natuurlijk ook nog op wintersport én een half jaar studeren in Spanje. Ik betaalde niet alles zelf want ik had gelukkig ook sponsorende (schoon)ouders die hier en daar hielpen, maar ik kon alles betalen wat nodig was om op deze voet te leven. Oh ja, daar moest ik bovenop het maximaal bijlenen overigens ook nog collegegeld-krediet voor leuren bij de overheid, maar dat zou ik later allemaal lachend terugbetalen. Toch?

Fast forward naar het moment dat ik zo’n anderhalf jaar aan het werk was. Ik had niet voor het grote geld gekozen van de Akzo’s, DSM’s of Shells van deze wereld waar mijn studie me op voorbereid had. Ik had mijn hart gevolgd en was via een omweg in de duurzaamheidshoek (waar ik het minimumloon verdiende) uitgekomen in een management traineeship waarin het primaire salaris vrij mager was. Dit was op zich logisch omdat de werkgever bakken met geld in onze persoonlijke en professionele ontwikkeling investeerde, maar de feiten waren wel heel duidelijk: ik verdiende € 2.100,- bruto waar ik na aftrek van de belasting en het betalen van mijn maandelijkse kosten maar een vrij klein bedrag van kon sparen. Over een half jaar zou de DUO aankloppen omdat ik terug moest gaan betalen en voelde met een studieschuld van zo’n € 48.000,- de bui al hangen. Ik begon me nu toch af te vragen waar dat grote geld nou bleef waarmee ik zo 1, 2, 3 deze schuld af zou betalen.

Nu, jaren later, is mijn studieschuld misschien nog steeds niet afbetaald, maar ziet mijn financiële situatie er wel een stuk rooskleuriger uit. Dat is echter niet zonder slag of stoot gegaan. Ik heb vooral heel veel moeten leren over geld en persoonlijke financiën om de boel weer op de rails te krijgen.

En nou weet ik wat je denkt:

“Ja maar, holy shit, Mark! Dit was wel echt heel dom! Zo erg is het bij mij niet hoor…”

Ik hoop het van harte. Ik hoop dat jij minder verkwistend bent omgegaan met je geld, maar jij hebt sowieso weer andere blinde vlekken als het om geld gaat. Waar bij mij het gat in mijn hand vol in mijn blinde vlek zat, daar ben jij misschien een tight-ass saver die niet van het leven kan genieten omdat je alles oppot. Of je verdient een prachtig salaris maar bent nog steeds bang dat het te weinig is. Of je hebt geen idee hoeveel geld er binnenkomt en uitgaat (of hoeveel studieschuld je hebt) omdat je geld niet boeiend vindt. Ook dat is een blinde vlek omdat je je afsluit voor iets dat nou eenmaal aandacht vraagt in deze maatschappij. Geld hoort erbij!

Terugkijkend was er nogal wat aan te merken op het advies van mijn aanvoerder. Ik moet hem nageven dat ik echt een briljante studententijd heb gehad, maar iets meer nuance was wellicht ook goed geweest. Toch ben ik hem dankbaar, want alhoewel het een dure les is, heb ik wel echt iets heel belangrijks geleerd over mezelf en over geld. Wat die les is?

Doe moeite om jezelf financieel te onderwijzen

Als je niets leert over geld en persoonlijke financiën, dan ben je altijd overgeleverd aan wat je partner ervan weet, wat je ouders je erover vertelt hebben of wat je buurman je aanraadt om te doen. Je moet dan varen op het advies van een of twee enkelingen, die zich ook weer beroepen op hun ouders en kennissen. En dat terwijl er zoveel te leren is over geld en hoe je daar op een goede manier mee om kunt gaan.

Persoonlijk ben ik nog lang niet uitgeleerd en zit ik midden in het proces. Maar ik zie zoveel jonge mensen die niets van geld weten en nul tijd hebben gestoken in hun financiële educatie, dat ik het belangrijk vind om wat ik tot zover geleerd heb alvast met anderen te delen. Daarom heb ik samen met Hugo Janse een online course gemaakt met de naam “Bekostig je ideale levensstijl” en stel ik mijn cliënten in mijn coachpraktijk ook altijd vragen over hun persoonlijke financiën en hun levensplannen. Vaak kijken ze terug op het traject en geven aan dat die vragen heel belangrijk voor hen waren omdat ze echt aan het denken werden gezet over belangrijke zaken waar ze anders niet bij stil stonden. Als ik mijn jongere zelf dus een advies mocht geven zou het zijn: werk continu aan je financiële educatie en begin nu al met het voor de lange termijn inrichten van je ideale manier van leven.

Geef jezelf een eerste boost in je financiële educatie door de vragenlijst ‘7 Financiële vragen die iedere twintiger of dertiger zichzelf zou moeten stellen’ door te nemen. Download hem hieronder.

Download “7 Financiële vragen die elke twintiger of dertiger zichzelf zou moeten stellen”

Graag hoor ik ook van je in de comments:

Wat is het beste en slechtste financiële advies is dat jij ooit hebt gekregen?