Hoe je weet wanneer je geen verantwoordelijkheid neemt voor je eigen gevoel

Ik woon soms nogal vage of zweverige trainingen bij omdat ik geloof dat het belangrijk is om als mens voortdurend je blik te blijven verruimen. Onder het mom van ‘dat wat het verst van me afstaat geeft in potentie de meeste groei’ probeer ik dan weer iets nieuws uit. Die slogan stuurt me overigens niet alleen richting de meer spirituele wereld, maar even zo hard richting commerciële trainingen omdat Sales en Marketing ergens toch ook ver van me afstaan. Wat ik steeds in zo’n ver-van-mijn-bed-show-setting probeer te doen is me open te stellen en er toch dat uit te halen wat waarde voor me kan hebben, hoeveel crap er voor de rest misschien ook langs zal komen. Het grappige is dat de hoeveelheid ‘rommel’ steeds weer enorm meevalt en dat ik me soms afvraag of de dingen die ik toch als crappy ervaar misschien gewoon nog blinde vlekken van mezelf zijn waar ik me nog op mag ontwikkelen. Het ongemak dat daarbij komt kijken kan overigens zowel ontstaan in een zweverige ‘ik zal je in deze reading vertellen waarom je voor dit leven gekozen hebt toen je in de hemel was’ setting als in een commerciële ‘zo moet je je salespitch inrichten om je klant te overtuigen bij jou iets af te nemen’ setting.

Dit maakte dat ik ooit op een zaterdagochtend een gebouw inliep om daar een Holistic Pulsing massagecursus te gaan volgen. Het was weer een klassiekertje. De groene thee stond te trekken, de wierook brandde en de yogamuziek pingelde zachtjes op de achtergrond. Tegenwoordig zou ik me best prima op mijn gemak voelen in die setting, maar toen was dat nog wel wat anders. Hoe dan ook, ik besloot me toch maar vol over te geven aan de training en haalde er wederom iets uit. Ook al heb ik sinds die dag nooit meer iemand holistic gepulst, toch zaten er andere inzichten in waar ik veel aan had. Eén daarvan deel ik graag.

De trainer vroeg ons om na de inleidende oefeningen terug te geven aan de groep hoe we het ervaren hadden. Hij verzocht iedereen daarbij te spreken vanuit de eerste persoon enkelvoud (ik) en niet de tweede persoon enkelvoud (je). Een voorbeeld. We hadden net een oefening gedaan waarbij we alle 20 door elkaar moesten lopen en elkaar bij het tegenkomen heel oppervlakkig en gehaast moesten groeten. Daarna werd ons gevraagd hoe het was. Direct bij de eerste deelnemer die zijn ervaring deelde ging het al ‘mis’.

Ja, dat is toch wel gek als iemand je zo vluchtig begroet en je eigenlijk niet eens echt aankijkt

Direct sprak hij in de tweede persoon (je) waar hij ook had kunnen zeggen…

Ja, ik voelde me toch wel ongemakkelijk toen ik steeds zo vluchtig werd begroet en niet eens echt werd aangekeken

De trainer verbeterde de deelnemer niet en liet het gaan, maar ik had direct mijn les geleerd. Het verschil tussen deze twee varianten was gigantisch voor mij. Er zit zoveel meer kwetsbaarheid en verantwoordelijkheid voor het eigen gevoel in de tweede variant. Dat was ook precies waarom de trainer dit vroeg van de groep. Hij wilde voorkomen dat iemand zijn of haar ervaring van de oefening als een algemene perceptie neer zou leggen, zo van ‘dit is wat het met iedereen doet als hij of zij amper begroet wordt’. Het is namelijk helemaal niet gezegd dat wat jij bij de oefening ervoer, voor iedereen gold. Door het zo algemeen te vertellen is het waarschijnlijker dat je de groepsperceptie al gauw een beetje je eigen kant opduwt.

Sindsdien was ik bewust onbekwaam in deze manier van praten. Bij mezelf en bij anderen ging het me steeds meer opvallen dat we met ‘je’ spreken als we het over onszelf willen hebben. Het nadeel ervan is dat wanneer ik dat doe, ik eigenlijk amper verantwoordelijkheid neem voor mijn eigen gevoel.

Dan voel je je toch wel even lullig

…lijkt veel verder van me af te staan, omdat het zo generaliserend is, dan…

Ik voelde me toen echt wel even lullig

Spreek ze allebei (hardop of in je hoofd) maar eens uit. Voel je het verschil? De tweede variant is veel eerlijker, opener en minder sturend in wat andere mensen ‘ook zouden moeten voelen’ in mijn situatie. Ja, het is ook confronterender, maar dat is het hele idee van verantwoordelijkheid nemen voor je eigen gevoel.

In zijn handzame boekje Vervreemding (Op weg naar een sterker zelfbewustzijn) beschrijft Michel van den Munckhof ditzelfde fenomeen.

Steeds vaker kiezen mensen wanneer ze gevraagd worden naar gevoelens van de ‘ik’, voor een beschrijving in de ‘je-vorm’. Met name wanneer het om persoonlijke gevoelens gaat. De verschillen zijn subtiel; ‘Als zoiets je overkomt sta je toch even te trillen als een rietje’, in plaats van ‘Ik ben me rot geschrokken; moet je mij eens zien trillen!’ Deze eerste manier van het uitdrukken herbergt soms gevoelens van vervreemding. Vanwege de angst om zich echt bloot te geven kan iemand namelijk onbewust besloten hebben om voor de afstandelijke ‘je-vorm’ te kiezen. Zeker als het negatieve gevoelens betreft is de ‘je-vorm’ favoriet.

Ook geeft hij nog een tweede variant, die ik eerder nog niet zo helder voor ogen had.

Door te zeggen ‘Ik heb een probleem’ in plaats van ‘Ik ben ongelukkig’ schakel je je persoonlijke gevoel uit. De ‘ik’ van de ervaring wordt vervangen door het ‘het’ van het bezit. Je hebt dan je gevoel getransformeerd tot iets wat je bezit; het probleem. Maar ‘probleem’ is een abstracte uitdrukking voor allerlei soorten persoonlijke, subjectieve gevoelens. Toch blijven door deze manier van spreken de persoonlijke gevoelens keurig buiten schot.

Als dat is wat je voor ogen hebt, je persoonlijke gevoelens buiten schot houden, blijf dan vooral in de ‘je-vorm’ praten. Als je echter de regie over je eigen leven wilt nemen en je eigen koers wilt bepalen, dan helpt het als je verantwoordelijkheid neemt voor je eigen gevoel en dus in de ‘ik-vorm’ spreekt. Bij mijzelf gaat het in eerste instantie overigens nog heel vaak mis, maar al gauw verbeter ik mezelf dan.

Het is toch wel lastig als je zo voor het blok gez… Ik bedoel, ik vind het lastig omdat ik me voor het blok gezet voel.

Het is heel mooi om te zien wat het met anderen doet als ik het bij mezelf houd en het is vertederend en super krachtig tegelijk wanneer ik een ander zichzelf zo hoor verbeteren (of überhaupt al in de ‘ik-vorm’ hoor spreken). Nou is ‘voor het blok gezet’ niet echt een authentiek gevoel en met een andere woordkeuze zou ik in dat geval nog veel meer verantwoordelijkheid voor mijn eigen gevoel kunnen nemen, maar dat is voor een andere blog.

Wil je ook meer verantwoordelijkheid nemen voor je eigen leven? Maar weet je nog niet zo goed waar te beginnen? Kom dan naar de Quarterlife Deep Dive en pak in één dag je belangrijkste uitdaging van dit moment aan. Kijk hier wie je onder meer voorgingen bij de QLDD en wat zij eraan hadden.

Graag hoor ik van je in de comments:

Hoeveel verantwoordelijkheid neem jij voor je eigen gevoelens?

Het is ongekend hoeveel meer exposure ik krijg door één enkele Facebook share, like of comment. Heb je iets aan deze blog, doe dan graag wat voor me terug door te liken of sharen op de sociale media en laat anderen direct ook profiteren van de inzichten die voor jou waardevol zijn. Dank!