Hoe maakbaar is het leven?

“Je hebt een goed verhaal en ik ga er graag in mee. Maar iets in mij vraagt zich ook af: Is het niet heel Amerikaans wat je allemaal zegt over je eigen tien gaan leven?’Hoe maakbaar is het leven eigenlijk écht?”

Ik had net een interactieve workshop gegeven voor meer dan honderd young professionals en een jongen die daarna bij me langskwam stelde deze vraag. Het was een uitstekende vraag in mijn ogen, omdat we ons al snel kunnen verliezen in een mooi, gelikt of inspirerend verhaal en dan misschien vergeten om kritisch naar de inhoud te kijken. Ik dacht er even over na en gaf hem toen mijn visie hierop. Het leek de deelnemer goed te helpen om meer grip op dit vraagstuk te krijgen. Met iets meer body dan ik in dat korte antwoord kon geven, leg ik die visie hier uit. Laat ik beginnen met de conclusie: het leven is zeker maakbaar, maar tot op zekere hoogte. De kunst is om te weten wat er maakbaar is en wat niet.

Hoe ik vroeger dacht dat het zat

Ik dacht vroeger altijd dat je ‘de top’ (whatever that may be) moet halen in het leven. Ik had er altijd een vaag beeld bij dat je Minister President van je land moest worden of iets dergelijks ‘succesvols’. Daarnaast had ik de notie over mezelf dat ik nooit zo hard zou kunnen werken, dat ik de media niet zo goed te woord zou kunnen staan en dat ik op nog dertig vlakken tekort kwam. De wereld was weinig maakbaar en toch moest je ‘het maken’. Dat gaf veel druk en stress.

 

Mindshift 1 – Er is geen eenduidige top

De eerste en belangrijkste shift in mijn denken die ik doormaakte was de onderkenning dat er niet één top is in het leven. Dit klinkt misschien logisch, maar onbewust liet ik me leiden door de zeer achterhaalde carrièreladder. Het duurde even voor ik een veel fijner en realistischer alternatief voor hoe je naar je carrière kunt kijken omarmde. Ik kon de notie loslaten dat ik aan een bepaald plaatje moest voldoen (‘je moet Minister President worden’) en ik kon langzaamaan op zoek naar een rol die mij veel beter ligt in het leven. In mijn boek leg ik uit wat een alternatief voor de top van de carrièreladder is en hoe iedereen daar kan komen zonder dat het ten koste van jezelf of van elkaar gaat. Iedereen kan in zijn of haar eigen kracht staan en elkaar versterken en zo het maximale uit het leven halen.

 

Mindshift 2 – Je hebt veel meer interne potentie dan je denkt

Snel hierop volgde een tweede paradigmashift die cruciaal bleek voor mijn persoonlijke ontwikkeling. Ik kwam erachter dat ik bepaalde zaken niet beheerste of lastig vond simpelweg omdat ik nog nooit geleerd had hoe het anders kon. Toen ik trainingen ging volgen, boeken ging lezen, me liet coachen, een psycholoog bezocht, relatietherapie meemaakte, leerde mediteren en ervaringen ging uitwisselen met anderen die hier ook mee bezig waren, kwam ik erachter dat ik véél meer potentie had dan ik ooit gedacht had. Sommige stukken zaten in hoeken die ik vroeger nooit had durven dromen omdat ik ze mega eng vond. Een voorbeeld is de goede feedback die ik altijd krijg als ik ergens mijn verhaal houd, terwijl ik vroeger doodsbang was om voor een groep te spreken. Toen ik ondernemer werd, werd dit nog akeliger duidelijk. Om mijn business te laten groeien was er maar één grote blokkade: ik zelf. Mijn eigen onbenutte potentie hield me tegen om effectief te zijn op veel vlakken. Veelal was dit (en dat is het nog steeds) omdat ik gewoon niet wist hoe je bepaalde zaken aan kunt pakken. Sterker nog, ik wist niet eens af van het bestaan van bepaalde zaken. Toen ik bijvoorbeeld voor het eerst leerde over passief inkomen wist ik niet wat ik hoorde. Daar had ik nog nooit over nagedacht. Ineens was de sky weer de limit, maar nu zonder te moeten voldoen aan een bepaald plaatje. Ik vond de vrijheid om zelf te kiezen en te ontdekken waar ik groots in zou gaan worden. Ik kwam erachter dat als je je vooralsnog onbenutte interne potentie weet aan te spreken, dat het leven veel maakbaarder is dan veel mensen denken.

 

Mindshift 3 –  Je hebt mogelijk veel minder externe potentie dan je jezelf aan druk oplegt

Het nadeel van de vrijheid die ik kreeg om zelf te bepalen en te ontdekken waar ik groots in zou worden, was dat dit nieuwe druk oplegde. Eerst moest ik van mezelf in de voetsporen van Mark Rutte kunnen treden, waarvan ik nog redelijk helder kon inzien dat het helemaal nergens op sloeg dat ik dit van mezelf ‘moest’ want ik had helemaal geen politieke ambities. Nu ik veel dichter bij mezelf stond in de hoedanigheid als trainer en coach en veel meer van mijn interne potentie benutte, hoefde ik zo’n raar plaatje als Minister President niet meer van mezelf na te streven. Maar in de wereld van persoonlijke ontwikkeling zijn er ook grootheden en natuurlijk moest ik van mezelf nu in de voetsporen van Anthony Robbins of Stephen Covey kunnen treden.

Toen las ik het prachtige boek Outliers van Malcolm Gladwell. Hierin vertelt hij hoe sommige mensen extreem goed worden in hun vakgebied en tot grote hoogten stijgen. Hij onderzoekt hoe de beste muzikanten zo goed worden, hoe de meest succesvolle juristen de top bereikten en hoe grootse sporters hun successen behaalden. Een paar van zijn bevindingen vond ik mind blowing. Zo legt hij uit dat veel topijshockeyteams in Canada (waar hij woont) vooral mensen in de gelederen hebben die in januari, februari, maart, april en mei zijn geboren. Tegelijkertijd zijn er in die topteams bijna geen spelers die in oktober, november of december jarig zijn. Statistisch gezien is dat heel gek. Of toch niet? Het blijkt dat het komt omdat de datum die bepaalt of je als jeugdige ijshockeyspeler in de ene of de andere leeftijdscategorie valt precies op 1 januari ligt. Iemand die dus op 1 januari is geboren zit in dezelfde leeftijdsklasse als iemand die op 31 december van datzelfde jaar is geboren. Die uit januari is dus 355 dagen ouder en sterker dan zijn teamgenoot en zal qua fysiek een stuk beter presteren. De kans dat hij daarmee voor talententeams wordt uitgenodigd is een stuk groter, waardoor hij meer bijleert en nog meer afstand neemt van zijn teamgenoot die enkel en alleen de pech heeft op een onhandige datum te zijn geboren. Dit gaat een ijshockeycarrière lang door en uiteindelijk bestaan de topteams voornamelijk uit mensen die aan het begin van het jaar geboren zijn.

Waarom is dit belangrijk? Omdat het kan zijn dat je superveel interne potentie hebt, maar dat het systeem zo in elkaar zit dat je nooit in het topteam kan spelen, gewoonweg om het triviale feitje dat je in november jarig bent.

Gladwell werkt dit punt verder uit en toont aan dat je geboortejaar ook heel belangrijk kan zijn. Hij haalt een aantal tech miljonairs aan die rond 1955 zijn geboren en heel succesvol zijn geworden. Blijkbaar was dit een goed jaar om geboren te worden als je later je slaatje wilde slaan uit de digitale revolutie, omdat je precies op het moment dat er kansen in de markt ontstonden om geld te verdienen met computers, je oud genoeg was om te kunnen ondernemen en jong genoeg was om niet in oude denkstructuren vast te zitten.

Hier de lijst succesvolle tech ondernemers of miljonairs die hij aanhaalt.

Bill Joy: SUN Co-Founder: 8 November 1954
Scott McNealy: SUN Co-Founder: 13 November 1954
Eric Schmidt: Google & Novell CEO: 27 April 1955
Paul Allen: Microsoft Founder: 21 January 1953
Steve Balmer: Microsoft Founder: 24 March 1956
Vinod Khosla: SUN Co-Founder: 28 January 1955
Andy Bechtolsheim: SUN Co-Founder: 30 September 1955

En, mocht je bovenstaande mannen niet kennen: wanneer denk je dat Bill Gates en Steve Jobs zijn geboren? Juist, in 1955.

Bill Gates: Microsoft Founder: 28 October 1955
Steve Jobs: Apple Founder: 24 February 1955

Bizar, toch?

Wat kun je met deze wijsheid? Voor mijzelf was het een soort van rare geruststelling dat het mogelijk is dat ik simpelweg niet in het juiste jaar of in de juiste maand ben geboren om de nieuwe nieuwe Anthony Robbins, Bill Gates of Elon Musk te worden. Mogelijk is die externe potentie me gewoon niet gegeven. Het laat me zien dat ik op een heleboel zaken geen invloed heb en me daar beter niet druk om kan maken. Het laat me inzien dat het enige dat ik kan doen is me op mezelf te richten, mijn interne potentie zo goed mogelijk benutten en vanuit daar zoveel mogelijk voor anderen en de wereld proberen te betekenen.

Het leven is dus veel maakbaarder dan we denken (je hebt veel meer interne potentie dan je denkt) en het leven is veel minder maakbaar dan we denken (de externe potentie is je soms niet gegeven op bepaalde gebieden). Het enige dat je dus kunt doen is de potentie die je gegeven is zo goed mogelijk benutten. En dan merk je ergens onderweg of aan het einde van je leven wel of je uit een geboortejaar kwam dat grootse impact zou hebben.

Waarschijnlijk maakt dat overigens dan helemaal niet zoveel uit, want gelukkig worden we niet van extern succes, maar van het leven van een goed leven waarbij je je eigen potentie benut en van belang bent voor anderen, of dat nou op grote of op kleine schaal is.

 

Wil je direct je zover onbenutte interne potentie in beeld krijgen en iets mee gaan doen? Lees mijn boek “Is dit het nou?”, leer jezelf beter kennen en zet stappen richting je eigen grootsheid, ook al weet je nog niet wat die precies is.

Graag hoor ik van je in de comments:

Wie is een voorbeeld voor jou? Als jou de interne en externe potentie gegeven is, op wiens leven zou je dan willen dat jou leven lijkt?

Het is ongekend hoeveel meer exposure ik krijg door één enkele Facebook share, like of comment. Heb je iets aan deze blog, doe dan graag wat voor me terug door te liken of sharen op de sociale media en laat anderen direct ook profiteren van de inzichten die voor jou waardevol zijn. Dank!