
Welk geldtype ben jij?
Iedereen heeft zijn eigen manier om met geld om te gaan. Als je kijkt naar de uitgavepatronen van mensen dan zijn er grofweg drie type mensen te onderscheiden: savers, spenders en avoiders. Het is erg waardevol om te weten welk type je bent zodat je je bewust kunt zijn van de voor- en nadelen van jouw type. Lees de onderstaande drie beschrijvingen en stel voor jezelf vast bij welke groep mensen jij het beste past. Je zult je misschien niet volledig in een type herkennen, maar de meeste mensen neigen overwegend naar een van de drie.
De drie typen
Savers – Savers zijn mensen die hun geld primair oppotten. Ze gaan vaak zuinig om met hun geld en sparen wat ze overhouden aan het einde van de maand. Hun credo zou kunnen zijn “Wie wat bewaart, die heeft wat.” De vriend van Mark waar je in de vorige les over las is een typische saver en van ons tweeën is Hugo primair een saver. Een mooi voorbeeld hiervan is hoe Hugo aan het begin van zijn carriere uitrekende wat een niet opgenomen vrije dag hem zou opleveren aan het eind van het jaar. Hierdoor ging hij vrije dagen zien als kosten die hij zou kunnen besparen waardoor hij vervolgens een minimaal aantal in een jaar opnam. Elke dag ‘koste’ hem immers bijna 150 euro. Dat dit niet de weg naar een ideale levensstijl is werd hem gelukkig al redelijk snel duidelijk.
Spenders – Spenders hebben als primaire patroon om het geld dat bij hen binnenkomt zo snel mogelijk uit te geven. Het credo van de spender zou het welbekende YOLO kunnen zijn “You only live once!” Van ons tweeën is Mark van nature een echte spender. Een typisch voorbeeld uit zijn leven is toen hij zo rond zijn twintigste een keer een legaat (een soort van kleine erfenis) kreeg van een oudtante. Het ging om een bedrag van zo’n € 1.500,- ongeveer. Hij heeft er werkelijk geen moment over nagedacht dat hij het geld ook gewoon op zijn rekening zou kunnen laten staan. Zijn hersenen gingen direct op zoek naar een nabij doel om dit geld aan uit te geven. Dat was snel gevonden en na een dure wintersport en een nieuwe computer stond zijn spaarrekening weer ‘netjes’ op 0.
Avoiders – Avoiders zijn mensen die simpelweg geen idee hebben wat er maandelijks binnenkomt aan geldstromen en wat er uitgaat. Het enige dat ze soms zien is hun bankrekening en zolang die ergens wel ok lijkt dan zal het wel goed gaan. Het credo van de avoider zou kunnen zijn “Wat niet weet, wat niet deert.” Mark heeft veel cliënten in coaching gehad die zo in het leven stonden. Ze wisten dat ze genoeg hadden om hun boodschappen, vaste lasten, levensstijl uitgaven en zelfs, voor een particulier toch redelijk dure, maandelijkse coachfee te betalen, maar hoe het precies zat, daar hadden ze geen idee van. Naast niet weten, gaat het voor de gemiddelde avoider nog wat verder: het boeit hem of haar ook eigenlijk niet. Geld is niet interessant en zolang er genoeg van is, dan is er niets aan de hand.
Oefening – Bepaal je primaire type uitgavepatroon
Bepaal na het lezen van deze beschrijvingen op welk type persoon je het meest lijkt als je kijkt naar je uitgavenpatroon. Houd hierbij in gedachten dat het maar een model is. Het zal nooit 100% precies voor je passen, maar kijk eens met welk type jij jezelf het beste kunt identificeren. Bedenk hierbij ook dat het om je primaire type gaat. Het kan goed dat je je ooit al bewust geworden bent van een van deze patronen en daarom anders bent gaan handelen ten aanzien van geld uitgeven. Zo zijn wij ook geen pure saver (Hugo) of enorme spender (Mark) meer, maar daar zijn we juist uitgekomen door eerst vast te stellen hoe we ons eigenlijk primair gedroegen.
Lees pas verder als je bepaald hebt tot welke van de drie typeringen je behoort.
Wat zegt het type over je?
Om te beginnen is geen enkel type beter dan het andere. Het punt van deze oefening is juist om los te komen van welk type dan ook, omdat ze alle drie over het algemeen voortkomen uit onbewuste patronen en die patronen bepaalde nadelen hebben.
De nadelen van het saven
Op zich is er natuurlijk niets mis met geld sparen, maar voor savers is het oppotten van geld vaak meer een onbewust en nogal ver doorgevoerd patroon dan een bewuste keuze. Veelal sparen ze geld omdat ze het eigenlijk niet uit durven geven of onder de oppervlakte met andere beperkende overtuigingen kampen. Zelf vinden ze uiteraard dat er niet zoveel aan de hand is en kloppen ze zichzelf op de borst voor hun spaarzame leven, maar ze hebben daardoor niet door dat ze eigenlijk nogal vanuit angst handelen en issues kunnen hebben met zichzelf verwennen, volop leven en genieten. Savers hebben daarnaast vaak ook een scherp randje. Ze zijn soms wel érg zuinig en geven te weinig uit aan plezier en het leven in het nu. Door hun uitgavepatroon kan de lol in hun leven vaak een beetje ver te zoeken zijn, vooral in de ogen van mensen met andere voorkeurstypen. Een typsiche saver maakt zich doorgaans wat te veel zorgen over geld.
De nadelen van het spenden
De nadelen van primair in een spend-modus schieten zijn een welbekend fenomeen voor de typische feeststudent die er lekker op los leeft zodra zijn studiefinanciering binnen is, maar dat net wat te gortig aanpakt. Daar waar de saver altijd netjes aan het einde van de maand nog wat geld over heeft om in een potje te stoppen, daar geldt voor de spender veel eerder het welbekende gezegde: “Ik ben aan het einde van mijn geld en ik heb nog een stukje maand over.” Het grote nadeel is natuurlijk dat je een lage liquiditeit1 kunt hebben en voor vervelende verrassingen kunt komen te staan als je ineens onverwachte uitgaven moet doen omdat er iets stuk gaat of er iets op een andere manier tegenzit. Een typsiche spender maakt zich doorgaans wat te weinig zorgen over geld.
De nadelen van het avoiden
Corporate grootverdieners vallen snel in deze categorie. Het enige wat ze in de gaten houden (als ze dat al doen) is of er ongeveer genoeg op de rekening staat elke maand. Het probleem is dat als ze dat blijven doen terwijl ze ook promoties maken en langzaamaan meer gaan verdienen, ze ook (vaak grotendeels ongemerkt) hun uitgavenpatroon langzaam naar boven gaan bijstellen. Zo eindigen ze mogelijk ergens in een gouden kooi met een dure auto, kledingkasten vol merkkleding, een levensstijl die aan elkaar hangt van dure etentjes en een baan waar ze niks meer aan vinden. Ze zitten vast in een patroon, maar omdat ze nooit hebben gekeken wat er nou financieel precies gebeurde, zitten ze nu geketend aan een leven dat niet meer bevalt. Het grote nadeel van avoiden is dus dat je niet weet hoe het er voor staat, en je er dus ook niet op kunt sturen. Als je niet weet hoeveel er nou precies inkomt en uitgaat, dan kun je daar ook niets van vinden en wordt het lastig om te bepalen of je meer of minder uit wilt geven en of je mogelijk ook meer of minder binnen zou kunnen krijgen. Een typsiche avoider maakt zich doorgaans wat te weinig zorgen over geld.
Reflecteer nog eens voor jezelf op jouw primaire voorkeurstype en de nadelen daarvan. Denk goed hoe je hier het beste mee om kunt gaan. Wil je meer leren over geld en hoe je dit op een slimme manier kunt gaan inzetten om dichter bij je ideale levensstijl te komen? Kijk dan eens naar onze online course Bekostig je ideale levensstijl. Hierin leer je hoe je stappen kunt zetten om je ideale leven te leiden. Of download onderstaande vragenlijst voor nog meer interessante vragen om jezelf te stellen.
Download “7 Financiële vragen die elke twintiger of dertiger zichzelf zou moeten stellen”

Download nu “7 Financiële vragen die elke twintiger of dertiger zichzelf zou moeten stellen”
Laat hiernaast je gegevens achter en dan krijg je de vragen direct toegestuurd.
- Liquiditeit is een financieel begrip dat, in lekentermen, gaat over hoeveel geld je op korte termijn beschikbaar hebt. Stel ik heb € 500,- op mijn lopende rekening en € 10.000,- op mijn spaarrekening dat ik op elk moment kan opnemen en ik heb geen kortetermijnschulden, dan ben ik als particulier relatief liquide omdat ik op korte termijn € 10.500,- op kan hoesten om tegenvallers van te betalen. Maar heb ik mijn € 10.000,- spaargeld uitgeleend aan een familielid om er een huis van te kopen waardoor ik het pas op lange termijn terugkrijg en heb ik naast € 1.500,- op mijn lopende rekening ook nog nota’s liggen die ik moet betalen met een totaal bedrag van € 1.000,-, dan ben ik ineens een stuk minder liquide omdat ik maar € 500,- speling heb in wat ik op korte termijn op kan hoesten. In beide gevallen ‘bezit’ ik € 10.500,-, maar mijn liquiditeit verschilt omdat ik minder toegang tot mijn bezit heb in wat ik kan betalen of uit kan geven.back
1 Comment
Geweldige uitleg over de verschillende geldtypes! Het is zo nuttig om te herkennen in welke categorie we vallen—of we nu spaarders, uitgevers of vermijders zijn. Dit inzicht geeft ons de kans om onze financiële gewoontes beter te begrijpen en bewustere keuzes te maken. Interessant dat geen enkel type per se beter is, maar door de voor- en nadelen van elk te begrijpen, kunnen we echt ons geldbeheer verbeteren. Bedankt voor het delen!