Werken kóst ook geld

Korte gedachteoefening: stel je hebt vanaf morgen ineens geen baan meer. Wat verandert er dan in je financiële situatie? Ja klopt, er zal minder of misschien zelfs geen geld meer binnenkomen. Maar er verandert nog iets dat veel mensen niet beseffen. Je zult maandelijks ook ineens aanzienlijk minder kosten maken. Werken mag dan geld opleveren, maar het kost ook iets. En daar zijn we ons vaak niet zo bewust van.

Dat bewustzijn willen we je een beetje bijbrengen. Veel mensen maken zich namelijk zorgen of ze hun baan wel op kunnen zeggen om naar iets anders op zoek te gaan, of ze wel een dag minder kunnen gaan werken en dan nog wel financieel rond kunnen komen en of ze niet snel een promotie moeten maken om meer geld te verdienen (zonder te beseffen dat ze ook meer tijd en geld kwijt zullen zijn om die baan succesvol te kunnen doen). We zouden iedereen dan ook wat meer minimalisme, rust en ontspanning gunnen en we helpen je graag om uit de gouden kooi te blijven door je in te laten zien hoeveel geld en tijd werken eigenlijk kost.

Om maar met de deur in huis te vallen even een schokkend voorbeeld voor iedereen met een baan op enige reisafstand. Bij veel mensen gaat tot bijna 20% (!) van hun salaris op aan transportkosten om überhaupt op hun werk te kunnen komen. Je werkt dan dus één dag per week om de andere vier (of minder) dagen op je werk te kunnen zijn. En dan hebben we het alleen nog maar over transportkosten.

Als je andere kosten die je maakt om te kunnen werken meeneemt, dan wordt het plaatje nog veel minder rooskleurig. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan kleding die je voor werk draagt, vakanties tijdens drukke (en dus dure) periodes, kinderopvang, lunchen op je werk en ontspanning om de stress of frustratie van je baan kwijt te raken (stapavonden, massages, uitstapjes, kickbokslessen, saunabezoekjes, mindfulnesscursussen, etc.).

De hierboven genoemde 20% was het letterlijke voorbeeld van een vriend die laatst met één van ons wilde sparren over zijn arbeidsvoorwaardengesprek dat hij de volgende dag met zijn nieuwe werkgever zou hebben. Hij wilde weten waar hij op welke manier nog wat over kon onderhandelen en we rekenden eens uit wat hij met de zeer karige reiskostenvergoeding die hem geboden werd zelf bij zou moeten leggen. Hij bleek dus maandelijks bijna een vijfde van zijn salaris aan benzine uit te moeten geven en dan rekenden we de kosten van het hebben van een auto nog niet eens mee.

De 20% komt ook uit een berekening van iemand die het principe van ‘werken kost ook geld’ nog wat verder heeft onderzocht. Zijn naam is Leonard Skinner en in de volgende TED-talk neemt hij je in 10 minuten mee in hoe hij zijn eigen leven onder de loep nam, anders ging leven en uitrekende wat het mensen zoal kost om te werken. (Als je geen tijd hebt voor de hele video (misschien wel omdat je nog van alles moet doen voor je werk), kijk dan in ieder geval van minuut 4:20 tot ongeveer minuut 6:30.)

Uiteraard is de berekening van Skinner er maar eentje en er zal vast veel op aan te merken zijn. Daarnaast ziet de Nederlandse situatie er mogelijk wat anders uit dan het beeld dat hij schetst. Maar hopelijk zie je in dat je op dit moment in je leven misschien wel kosten maakt die je niet zou maken als je niet zou werken of ander werk zou hebben.

Het blijft overigens niet bij geld wat je meer uitgeeft aan werk dan je waarschijnlijk doorhebt. Veel mensen zijn ook veel meer tijd kwijt aan hun werk dan ze denken. Naast de netto werkuren die je maakt is er bijvoorbeeld nog de tijd die je besteedt aan het klaarmaken om naar je werk te gaan, de reistijd naar je werkplek en de tijd die je nodig hebt om te ontstressen van je werk.

Om de (verborgen) kosten van werken in Nederland helder te maken geven we hieronder een voorbeeld dat we doorrekenen. Hierbij gebruiken we fictieve bedragen en uren gebaseerd op gemiddelden en schattingen. Deze zullen dus niet precies kloppen met jouw situatie, maar onderzoek onderweg maar wat wel en niet opgaat voor jou. We kijken steeds naar hoeveel tijd en hoeveel geld de verschillende aspecten van werken kosten en zetten dat af tegen de situatie waarin je helemaal niet zou werken.

Werktijd

De meest voor de hand liggende kosten zijn de uren die je besteed op je werk. Als je niet werkt zouden deze uren natuurlijk vrije tijd zijn waar je andere dingen kan doen. Volgens het CBS werken jonge mannen gemiddeld 37 uur per week, jonge vrouwen werken vaker parttime en werken gemiddeld 29 uur per week.

Geld: €0/week

Uren: 29-37 uur/week

Woon-werkverkeer

Een andere voor de hand liggende kostenpost is de tijd en geld die je besteed aan het komen op je werk. Deze tijd kan je zien als werktijd, als je immers niet had gewerkt was dit vrije tijd geweest. Daarnaast zijn de uitgaven die je hiervoor doet ook kosten die je voor je werk maakt. Of je nou met het OV, je eigen auto, een lease auto of de fiets reist. Het kost je toch tijd en geld. Vaak krijg je hiervoor wel een vergoeding van je werkgever, maar in veel gevallen is deze niet toereikend om echt alle kosten te kunnen betalen. Veel verder dan je treinkaartje of (een gedeelte van) de brandstof in je auto komen veel mensen niet.

Volgens het CBS woont de gemiddelde Nederlander 22.7 kilometer van zijn werk af. Dit is toch al een ruime 45 km per dag die gereisd moet worden. Gemiddeld doen mensen hier volgens het TNO zo’n 50 minuten per dag over. Als we kijken wat de verschillende manieren van vervoer per kilometer kosten als we alle kosten meerekenen komen we uit op de volgende cijfers.

• Auto tussen de 40-60 cent per kilometer (Nibud)
• OV rond de 19 cent per kilometer (NS)
• Fiets tussen de 2 en 10 cent per kilometer (Fietsersbond)

Nu krijg je deze kosten misschien terug van je werkgever, maar je kunt dit ook zien als een soort van loon wat je alleen aan reiskosten kunt besteden. Het zijn dus wel daadwerkelijk kosten voor jou.

Als we dit weer op een rijtje zetten komen we op de volgende kosten uit voor het woon-werkverkeer.

Geld: €13.50-€112.50 per week

Tijd: 4 uur en 10 minuten per week

Kinderopvang

Voor gezinnen waar beide ouders werken is de kinderopvang een grote kostenpost. Doordat beide ouders werken is er geen tijd om voor de kinderen te zorgen voor en nadat ze naar school moeten. Gelukkig hebben we hier in Nederland een prachtige oplossing voor: breng je kinderen naar de kinderopvang vóór je werk en haal ze pas op ná je werk. Naast dat het je uiteraard tijd kost om de kinderen te brengen en halen van de kinderopvang zit er ook een prijskaartje aan verbonden. Een groot deel van deze kosten krijg je gelukkig weer terug als toeslag. Daarmee komen we op de volgende gemiddelde kosten.

Geld: €25-€75 per week (consumentenbond)

Tijd: 2 uur en 30 minuten per week

Werkkleding

Om te gaan werken heb je natuurlijk wel de juiste kleding nodig. Alhoewel de trend van werkkleding steeds meer richting casual gaat zullen de meeste mensen toch kleding speciaal voor hun werk hebben. Uiteraard heeft deze kleding ook kosten en heb je tijd nodig om deze kleding schoon te houden en te kopen. Deze kosten kunnen uiteraard erg uit elkaar lopen afhankelijk van of je dure maatpakken draagt of een spijkerbroek met sneakers.

Geld: €10-50 euro per week (Nibud)

Tijd: 30 minuten per week

Klaar maken voor werk

De meeste mensen worden niet uit zichzelf vroeg in de ochtend wakker om zich klaar te maken om naar werk te gaan. Deze tijd zou je waarschijnlijk ook anders besteden als je niet hoeft te werken. Kijk maar eens naar je ochtendritueel in het weekend of op vakantie. Daar ben je hoogstwaarschijnlijk niet elke dag je overhemd aan het strijken of je haar en make up helemaal in orde aan het maken. Deze tijd zouden wij daarom ook gedeeltelijk tot de kosten van het werken rekenen.

Geld: €0 per week

Tijd: 1-3 uur per week.

Ontstressen

Als je na een lange werkdag eindelijk thuis bent, boodschappen hebt gedaan en hebt gegeten blijven er waarschijnlijk nog maar een paar uurtjes over voor het weer tijd is om te gaan slapen. Na een dag concentratie en inspanning is er een grote kans dat je nu geen zin meer hebt om aan je persoonlijke passie te gaan werken. Loop op een gemiddelde doordeweekse avond eens een rondje door de buurt en je zal het antwoord vinden op de vraag wat de meeste mensen doen met deze tijd. TV kijken, of het nu gewoon zappen is, een film kijken of Netflixen. Het overgrote deel van de mensen zal deze tijd besteden aan het kijken naar een beeldscherm. Volgens stichting kijkonderzoek besteedt de gemiddelde Nederlander 188 minuten per dag (!) aan TV of video on demand kijken. Deze ruime 3 uur per avond had je anders kunnen besteden als je meer energie had overgehouden voor het eind van de dag.

Geld: €0 per week

Tijd: 15 uur per week

Eten en drinken

Koop je wel eens koffie of lunch bij de werkkantine, op het station of bij het tankstation? Grote kans dat je dit één of meerdere keren per week doet. Vaak zijn de kosten hiervan een stuk hoger dan wanneer je thuis een heerlijke koffie of lunch voor jezelf zou maken. Dit kan je al gauw zo’n 2-10 euro per dag kosten.

Geld: €10-€50 per week

Tijd: 0 uur per week

Duurdere vakanties

Als je werkt wil je ook graag weer kunnen bijkomen van het drukke werkleven. Hiervoor zijn er vaste momenten dat bijna iedereen vrij is. Denk aan Pasen, Hemelvaart, Pinksteren, Kerst en Oud en Nieuw. Denk je lekker een vakantie te boeken tijdens deze dagen dan zul je erachter komen dat het wel 20-60% duurder is om tijdens deze periodes op vakantie te gaan. Het is lastig om hier echt geld of tijdkosten aan te koppelen, maar als we uitgaan van een vakantie die zo’n 500 euro duurder is en een file meebrengt van een paar uur omdat iedereen dan weg wil kom je al gauw uit op het volgende.

Geld: €10 per week

Tijd: 10 minuten per week

Je werkelijke uurloon

Als we dit lijstje bij elkaar optellen komen we op het volgende overzicht uit:

Hieruit blijkt dat je al gauw zo’n € 200,- en 23 uur per week kwijt bent aan het kunnen werken. Met behulp van deze waarden kun je ook je werkelijke uurloon uitrekenen. Zelfs bij een salaris van 1,5 x modaal houd je dan netto slechts zo’n € 9,48 euro per uur over!¹

Als je het interessant vindt, doe dan de bovenstaande exercitie eens voor jezelf. Zet je investeringen in tijd en geld eens op een rijtje voor je werktijd, woon-werkverkeer, kinderopvang, werkkleding, het klaarmaken voor werk, tijd die je ‘s avonds niet productief besteedt om te ontstressen, eten en drinken, vakanties en andere variabelen die voor jou nog opgaan. Welke inzichten levert dat op?

Wil je meer grip krijgen op je financiële leven? Onderzoek eens of je jezelf al de juiste vragen stelt en download hieronder gratis de “7 Financiële vragen die iedere twintiger of dertiger zichzelf zou moeten stellen”.

Download “7 Financiële vragen die elke twintiger of dertiger zichzelf zou moeten stellen”

Laat ook graag van je horen in de comments:

Was je je bewust dat je geld uitgaf om te kunnen werken? Besefte je dat je zoveel tijd kwijt was aan je werk?

• Een netto maandsalaris van  1,5 keer modaal ligt volgens het Nibud op € 3.378,- ofwel € 780,- per week of € 21,66 per uur bij een werkweek van 36 uur. Trekken we hier de kosten om te werken vanaf krijgen we 780-217,50= € 562,50. Dit is wat je werkelijk overhoudt aan het werken per week. Als we dit dan weer delen door de tijd die je kwijt bent om te kunnen werken komen we uit op: 562,50/59,33= € 9,48 per uur.back